چک برگشتی یک از معضلات جامعه امروزی است و شایع‌ترین دلیل شکایت‌ها و پرونده‌های دادگاه‌ها، مربوط به وصول چک برگشتی است. قانون چک را برای جبران کمبود نقدینگی در بازار، تدوین نمود، شما با استفاده از چک می‌توانید معاملات خود را انجام دهید بدون اینکه مجبور باشید همان لحظه و آنی مبلغی را پرداخت کنید. با صدور چک علناً به طرف معامله می‌گویید که مبلغ تعیین شده را در تاریخ مشخصی پرداخت خواهید کرد. اما با توجه به سوء استفاده‌هایی که از چک اتفاق می‌افتد سبب شده تا قوانین صدور چک، روی کار بیایند تا از این طریق دارندگان چک بتوانند چک را پرداخت کنند و حقشان پایمال نشود. اما اگر چک صادر می‌کنید، باید از قوانین مربوطه آگاهی داشته باشید تا در آینده با دردسر رو به رو نشوید و هوشمندانه معاملات خود را پیش ببرید.

چک برگشتی به چه چکی گفته می‌شود؟

چک برگشتی به چکی گفته می‌شود که وجه آن پس از ارائه به بانک قابل وصول نیست. وصول نشدن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اعم از اینکه در حساب موجودی نباشد یا صادرکننده چک دستور عدم پرداخت آن را به بانک داده باشد و... . در هر حالت می‌توانید برای پرداخت چک اقدام و شکایت کنید. ماده 3 و 10 قانون صدور چک، به طور کامل به مواردی که در ادامه اشاره می‌کنیم، پرداخته است:

نداشتن موجودی کافی در حساب:

اگر در تاریخ پرداخت چک، میزان موجودی حساب کمتر باشد یا اصلاً موجودی داشته باشد، چک قابل وصول نخواهد بود و در این شرایط دارنده چک می‌تواند چک را برگشت بزند. بانک موظف است که هر چقدر در حساب موجود است را به دارنده پرداخت کند و باقی مانده را پشت چک بنویسد و گواهینامه‌ای که حاوی کد رهگیری می‌باشد را تحویل دارنده بدهد. از این تاریخ به بعد چک برگشتی بوده و گواهی جایگزین آن می‌شود. سپس می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کند.

برداشت وجه از حسابی که پشتوانه و اعتبار چک محسوب می‌شود:

در این شرایط، هنگام صدور چک، موجودی حساب کافی بوده است اما صادر کننده بخشی از وجهی که چک به اعتبار آن صادر شده است، را خارج می‌نماید. این کار خلاف ماده 3 قانون صدور چک است و برداشتی که از این کار می‌شود این است که صادرکننده قصد دارد با وجه خارج شده، چک دیگری صادر کند یا با خارج نمودن موجودی، بستن حساب خود را عملی کرده است.

قلم خوردگی در چک:

طبق استانداردهایی که برای چک نویسی تعریف شده است:

-    چک نباید خط خوردگی داشته باشد.

-    باید رقم عددی با رقم حروفی مطابقت داشته باشد.

-    باید امضای درج شده در چک با امضای موجود در بانک یکسان باشد.

-    هیچ گونه بی نظمی در چک مشاهده نشود.

در صورتی که هرگونه عدم مطابقت و بی نظمی مشاهده شود، بانک از پرداخت چک خودداری

صادر شدن چک در زمانی که حساب مسدود است:

در ماده 10 آمده است که اگر شخصی بداند حسابش بسته است، اما به اعتبار آن چک صادر کند، آن چک بی محل محسوب می‌گردد و برای این خلاف، مجازات غیر تعلیق در نظر گرفته شده است. پس از آن دارنده چک برگشتی با همراه داشتن گواهی عدم پرداختی، می‌تواند قدام به مطالبه نماید.

دستور عدم پرداخت چک:

طبق ماده 14 قانون صدور چک، صادر کننده چک یا ذینفع، می‌توان به بانک دستور عدم پرداخت چک را بدهد. این حالت در شرایط امکان پذیر است که صادر کننده یا ذینفع ادعا کند که چک جعل شده یا به سرقت رفته یا به علت کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا هر جرم دیگری، تحصیل شده است.

دارنده چک برگشتی می‌تواند شکایت کند و صادرکننده نیز باید ادعای خود را ثابت کند.

در صورت عدم وصول چک دریافتی راهکارهای قانونی برای جبران ضررهای آن وجود دارد. در این راه، وکلا و مشاوران حقوقی شهرداد نیز میتوانند راهنمای خوبی برای شما باشند.